Zabawy dźwiękonaśladowcze

Zabawy dźwiękonaśladowcze - naśladowanie odgłosów zwierząt, przyrody i środków lokomocji

Wyrażenia  dźwiękonaśladowcze to łatwe do wymawiania sylaby i zbitki głosek.        W życiu każdego dziecka pełnią istotną rolę w etapie rozwoju mowy oraz w terapii dzieci z problemami rozwojowymi i logopedycznymi.

Wyrażenia dźwiękonaśladowcze nazywane są onomatopeja - wyrazy lub ciąg wyrazów naśladować mają swym brzmieniem dźwięki naturalne. Zastępują pierwsze wyrazy małego dziecka i pozwalają mu na kontakt werbalny z najbliższym mu otoczeniem.  Są pierwszymi, naturalnymi słowami dziecka, powiązanymi z określonym znaczeniem.

Wyrazami dźwiękonaśladowczymi można się bawić na wiele sposobów z dzieckiem, używając np, gier ze zwierzętami, Domino, Memory czy  czytaniem wierszyków i pokazywaniem obrazków. Dla dziecka jest to świetna zabawa powiązana z nauką wyrazów. Do zabawy można wykorzystać wszelkiego rodzaju klocki, obrazki, zabawki, ilustracje ze zwierzętami, które można kupić gotowe lub własnoręcznie zrobić z dzieckiem.

Zabawy dźwiękonaśladowcze z małymi dziećmi odgrywają ważną rolę w kształtowaniu mowy dziecka, ćwiczą cały aparat mowy: oddychanie, fonację (tworzenie głosu), prozodię (melodię, akcent i rytm mowy), słuch fonematyczny, sprawność i koordynację narządów mowy, artykulację.

Odgłosy zwierząt :

 Dziecko powtarza tylko te fragmenty, które są wytłuszczone.

 *Krowa muczy: muu;

* Baran beczy: bee;

* Świnka: iii, chrum, kwi - kwi;

* Koza meczy: mee;

* Kukułka: ku - ku;

* Indyk: gul, gul;

* Konik polny: cyt cyt;

* Gąska: sss, gę - gę; 

* Ryk słonia: yyy;

* Osa: bzzz;

* Rybka w wodzie: plum, plum;

* Uciekający zajączek: hyc hyc;

* Warczenie psa: wrr, wrr;

* Gruchanie gołąbka: grru, grru;

* Mruczy miś: mmm;

* Wrona: kr - kra;

* Bocian: kle - kle;

* Gdacze kura: ko - ko;

*  Pieje kogut: kukuryku;

* Kaczka: kwa - kwa;

* Kot miauczy: miau - miau;

* Kot mruczy: mirr - mirr;

* Galop konia: klap - klap;

* Koń rży: iha - ha;

* Koń parska: prr;

* Pies szczeka: hau - hau;

* Wilk wyje: a - uuu;

* Żaba: kum - kum;

* Ćwierkają wróble: ćwir - ćwir;

* odlatuje ptasze: frrr;

* Sowa: uhu - uhu;

* Pszczoła  robi: bzzz - bzzz;

* Kurczątko: pi - pi, itp; itd.

Odgłosy pojazdów

* Jedzie samochód: brum, brum;

* Samochód trąbi: ti - tit, pi - bi, pi - pip;

* Odpalanie samochodu: brum, brum; 

* Jedzie pociąg: fu, fu;

* Straż pożarna: I - u - u, I - u - u;

* Policja: e - o, e - o;

* Odgłos lokomotywy: uch, buch, uf, puch;

* Jedzie lokomotywa: tuk, tuk;

* Tramwaj: deń, deń;

*  Otwieranie drzwi automatycznych: psss;

Głosy ludzi

* Dzieci śpiewają: la, la, la:

* Dziecko płacze: e, e, e;

* Kichanie: a - psik;

* Kaszek: yhy, yhy;

* Śmiech mamy: ha - ha;

* Śmiech dziecka: hi - hi;

* Śmiech taty: he - he;

* Śmiech Św. Mikołaja: ho - ho;

* Podskoki: hop - hop; itd.

Odgłosy przedmiotów 

* Pukanie: puk, puk;

* Uderzanie: buch, buch;

* Stukot: pyk, pyk;

* Mały zegarek: cyk, cyk;

* Zegar ścienny: tik - tak;

* Dzwonek: dzyń, dzyń;

*  Dzwoneczki: deń, deń;

* Dzwon: bim - bam;

* Pracuje wiertarka: dżdżdż;

* Pękłó balon: trach - buch;

* Uchodzi powietrze z balonika: sss;

* Dzwoni budzik: dry, dry;

* Dzwoni telefon: dryń, dryń;

* W czajniku gotuje się woda: szszsz;

* Nożyce: ciach, ciach; itd.

Odgłosy instrumentów 

* Bębenek: bum, bum;

* Trąba: tra - ta, ta, ta;

* Gitara: plum, plum;

* Flet: fi, fi:

* Tamburyno: sza, sza; itd.

Dźwięki sytuacyjne

* Strzelanie: pif - paf,

* Zamarznięte ręce: chu, chu;

* Piłka w bramce: gol;

*Kapanie wody: kap, kap;

* Szorowanie podłogi: szuru, szuru;

* Pranie: chlup, chlup;

* Zimno: brrr;

* Rozmowa przez telefon: halo, halo;

* Pukanie do drzwi: puk, puk;

* Nawoływanie w lesie: hop, hop;

* Przepędzanie kurek: a - sio;

*Wołanie kota: kici, kici; ci,ci;

* Poganianie konia: wio;

* Zatrzymanie konia: prr;

* Szorowanie: szuru - buru; itd.

WIERSZYKI DO ZABAW DŹWIĘKONAŚLADOWCZYCH

Dziecko powtarza tylko te fragmenty wierszyka, które są wytłuszczone. 

" Rączki, nóżki"

Rączki robią klap, klap, klap

Nóżki robią tup, tup, tup

tutaj swoja główkę mam,

a na brzuszku sobie gram.

Buźka robi: am,am, am

Oczka patrzą tu i tam

Tutaj swoje uszka mam,

a na nosku sobie gram.

Ilustrujemy ruchem, gestem treść wiersza, rodzic recytuje cały wiersz, dzieci uzupełniają wypowiadając: „klap, klap, klap”, „tup, tup, tup”…

„W zagrodzie Małgosi”

Wieczorem w zagrodzie cioci Małgosi
Każde zwierzątko o jedzenie prosi.
Piesek szczeka: HAU, HAU, HAU,
Kotek miauczy: MIAU, MIAU, MIAU,
Kura gdacze; KOD, KO, DA
Kaczka kwacze: KWA, KWA, KWA.
Gąska gęga: GĘ, GĘ, GĘ
Ona też chce najeść się.
Owca beczy: BE, BE, BE,
Koza muczy: ME, ME, ME,
Indor gulaga: GU, GU, GU
Krowa ryczy: MU, MU, MU,
Konik parska: PRR, PRR, PRR
A pies warczy: WRR, WRR, WRR.
I tak gra orkiestra ta, aż Małgosia jeść im da.

 "Co słychać na wsi?"

Co słychać? Zależy – gdzie.

Na łące słychać: Kle, kle!

Na stawie: Kum, kum!

Na polu: Ku – ku, ku – ku!

Przed kurnikiem: Kukuryku!

Ko – ko – ko – ko – ko! – w kurniku.

Koło budy słychać: Hau, hau!

A na progu: Miau…

A co słychać w domu,

Nie powiem nikomu!

 "Zwierzęce gadanie"

Co mówi bocian, gdy żabkę zjeść chce? –Kle, kle, kle.

Co mówi żaba, gdy bocianów tłum? –Kum, kum, kum.

Co mówi kotek, gdy mleczka by chciał? –Miau, miau, miau

Co mówi kura, gdy znosi jajko? —Ko, ko, ko.

Co mówi kogut, gdy budzi się w kurniku? —Ku-ku-ryku.

Co mówi koza, gdy jeść jej się chce? —Me, me, me.

Co mówi krowa, gdy brak jej tchu? —-Mu, mu, mu.

Co mówi piesek, gdy kość zjeść by chciał? —Hau, hau, hau.

Co mówi baran, gdy spać mu się chce? —-Be, be, be.

Co mówi ryba, gdy powiedzieć chce?

Nic! Przecież ryby nie mają głosu!

''Rozmowa z bocianem"

- Dzień dobry, panie bocianie!

- Kle, kle!

- Czy smaczne było śniadanie?

- Kle, kle!

- Co jadł pan na drugie danie?

- Kle, kle!

- Jak długo pan tu zostanie?

- Kle, kle!

- Bywaj zdrów, panie bocianie! – Kle, kle!

MIŁEJ ZABAWY :)

                                                                                                         Opracowała:

                                                                                                     Agata Mikołajczyk

Bibliografia:

1. G.Demel, ,,Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola", wyd. Szkolne i pedagogiczne, Warszawa 1996

2. K.Szłapa, I.Tomasik, S. Wrzesiński ,,Krok po kroku jak rozwijać mowę dziecka",Gdańsk 2018,      wyd.Harmonia

3. https://sjp.pwn.pl/slowniki/onomatopeja.html

4. M.Barańska, ,,Wierszyki z wyrazami dźwiękonaśladowczymi dla maluszków"

 5. J.Cieszyńska, ,,Słucham i uczę się mówić'',Kraków 2012, wyd."Arson"

6. Gra onomatopeje ''Moje bambino"