Nauka mowy języka polskiego "obcokrajowców"

Nauka mowy języka polskiego dla obcokrajowców.

Jestem z Ukrainy i mogę powiedzieć, że wymowa zajmuje na kursach języka (polskiego) u nas bardzo mało miejsca. Często poświęca się jej tylko 1–2 początkowych zajęć na kursach dla początkujących. Wskazuje się tylko różnice między pisownią a wymową, by nauczyć polskiego alfabetu. Na następnych zajęciach, lekcjach języka polskiego nauczyciele tylko od czasu do czasu zwracają uwagę swym dzieciom na błędy w wymowie, twierdząc – skądinąd słusznie – że nieustanne poprawianie i przerywanie w ten sposób wypowiedzi dzieci peszy ich i może spowodować blokadę w mówieniu. Dlatego dobrze by było poświęcić wymowie mały odrębny wycinek każdych zajęć, by ćwiczyć odpowiednie nawyki w mówieniu. Warto na każdych zajęciach znaleźć kilka minut, by poświęcić je wybranej głosce, grupie głosek, połączeniom wyrazowym, akcentowi czy intonacji zdaniowej. Jest to konieczne, jeśli chcemy, żeby uczone przez nas dziecko "cudzoziemiec" poczuł się wśród "native speakerów" jak najbardziej komfortowo, tzn. żeby mógł być przez Polaków rozumiany. Musimy zatem uczyć poprawnej wymowy. 

W celu sprawnego posługiwania się językiem obcym, a w naszym przypadku językiem polskim (jako obcym), nie wystarczy znajomość słów i wyrazów oraz reguł gramatycznych. Poznany wyraz wraz ze swą odpowiednią, przyswojoną przez cudzoziemca końcówką właściwą w danym kontekście, musi być wypowiedziany przezeń tak, by inni zrozumieli, co dziecko powiedziało. A wreszcie chodzi też o to, by osiągając kolejne poziomy znajomości języka, dziecko mogło stawać się coraz mniej odróżnialnym od "native speakerów".

Uczenie słyszenia i rozumienia, czyli poprawnego reprodukowania głosek.

1) Metoda obrazkowo-wyrazowa: 

– pokazujemy obrazek (obrazek jest podpisany) i nazywamy rzecz na obrazku – dwa kolejne obrazki różnią się tylko jednym dźwiękiem, np. kasa i kasza lub kasza i Kasia.

Kasza

Kasa

Kasia

                                                                                                 

– pokazujemy obrazek (obrazek nie jest podpisany) i nazywamy rzecz na obrazku – dwa kolejne obrazki różnią się tylko jednym dźwiękiem, np. kasa i kasza lub kasza i Kasia;

– dajemy dzieciom obrazki (raz podpisane, raz niepodpisane);

– my mówimy wyraz, oni pokazują, co usłyszeli;

– pokazujemy napisany wyraz i czytamy go – dwa kolejne wyrazy różnią się tylko jednym dźwiękiem;

– my czytamy/mówimy, student pisze, co usłyszał – student pisze na swojej kartce i czyta na głos – my oraz inni studenci piszą, co usłyszeli, sprawdzamy, czy dobrze powiedział to, co wcześniej napisał;

– zabawy ruchowe – wykonywanie poleceń: np. lecz, leć, gdzie ona uczy, gdzie ona ma uszy, idź z Kasią, idź z kaszą.

Opublikowała-Alla Shcheholeva

Bibliografia:

1. Cząstka-Szymon B., Nowakowska-Kempna I., 1998, Kształcenie sprawności językowej (fonetyczno- -fonologicznej) uczniów szkół polskich na Zaolziu, w: Mazur J., red., Promocja języka i kultury polskiej w świecie, Lublin.
2. Foland-Kugler M., 1992a,Metodyka nauczania fonetyki języka polskiego. (Postulaty ogólne oraz propozycje ćwiczeń fonetycznych dla początkujących i zaawansowanych), w: Kształcenie polonistyczne cudzoziemców 4. Studia i materiały. Łódź